Wstępna diagnoza w kierunku ADHD

Diagnoza w kierunku ADHD ma charakter przesiewowy. Polega na szczegółowej ocenie funkcji poznawczych i behawioralnych kluczowych z punktu widzenia zespołu nadpobudliwości psychoruchowej. Są to:

• procesy uwagi
• samokontrola
• potrzeba aktywności.

Właściwości te oceniane są na tle ogólnego funkcjonowania umysłowego i emocjonalno-społecznego osoby badanej oraz jej warunków życia.

Osoby z potwierdzonym podejrzeniem ADHD kierowane są na specjalistyczną konsultację lekarską (psychiatryczną lub neurologiczną) w celu wykluczenia innego podłoża obserwowanych nieprawidłowości, postawienia ostatecznego rozpoznania, a w niektórych przypadkach – wdrożenia odpowiedniego leczenia umożliwiającego lepsze funkcjonowanie.

Kiedy pomyśleć o diagnozie?

• dzieci przedszkolne: bardzo ruchliwe, nieumiejące usiedzieć na jednym miejscu przez dłuższą chwilę, wybuchowe, zmienne pod względem emocji, popadające w konflikty z innymi dziećmi, agresywne wobec innych, niechętnie wykonujące czynności wymagające skupienia
• dzieci w okresie wczesnoszkolnym: nie potrafiące przystosować się wymagań szkolnych (chodzące po klasie, zaczepiające innych, zwracające na siebie uwagę, rozmawiające z innymi podczas zajęć), nie wykonujące zadań do końca, nie nadążające z przepisywaniem informacji z tablicy, nie zapisujące prac domowych, wymagające wielokrotnego powtarzania poleceń, przy odrabianiu lekcji i pakowaniu się do szkoły wymagające pomocy rodzica, wybuchowe, podatne na prowokację ze strony innych, wdające się w bójki, przerywające innym, wyrywające się z odpowiedzią
• nastolatki: wewnętrznie niespokojne, nie potrafiące skupić się, popełniające błędy w pracach przez nieuwagę, osiągające gorsze wyniki w nauce od potencjalnych możliwości, nie kończące rozpoczętych czynności, słabo radzące sobie w organizowaniu działania, planowaniu czynności, wybieraniu i realizowaniu ważnych celów, nie przewidujące konsekwencji swoich działań, źle gospodarujące czasem, doświadczające trudności w kontaktach z rówieśnikami, posiadające niską samoocenę
• dorośli: przejawiający trudności w organizacji pracy, dotrzymywaniu terminów i wywiązywaniu się zumów, zapominający o ważnych obowiązkach i czynnościach, gubiący potrzebne rzeczy, pochopnie podejmujący decyzje życiowe, doświadczający poczucia osamotnienia, mający trudności z utrzymaniem stanowiska pracy

za: Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci, red. T. Wolańczyk, J. Komender, Warszawa 2005